آسم چیست؟ + نبایدهای افراد مبتلا به آسم
یکی از بیماری‌هایی که سن و سال نمی‌شناسد و افراد زیادی در دنیا به آن مبتلا هستند، بیماری آسم است. این بیماری که تنگی نفس، خفگی و دیگر علائم را به دنبال دارد مستقیم با ریه‌ها و سیستم تنفسی سر و کار دارد. ما در این مقاله از درمانگاه انصار به موضوع آسم چیست؟ و تمام بایدها و نبایدهای بیماران مبتلا به آسم صحبت کردیم. در ادامه همراه ما باشید.
آسم چیست؟
کلمه آسم از زبان یونانی گرفته‌شده است که معنی آن تنگی نفس است. آسم بیماری مزمن مجاری هوایی است که با واکنش بیش‌ازحد مجاری هوایی به طیف وسیعی از محرک‌ها شناخته می‌شود؛ این پاسخ بیش از حد، به التهاب و انسداد مجاری هوایی می‌انجامد. آسم یک بیماری حمله‌ای است که در فواصل معین بروز می‌نماید، معمولاً حملات آسم، کوتاه‌مدت است و هر حمله بیش از چند دقیقه تا چند ساعت طول نمی‌کشد؛ بعد از پایان این مدت و درمان‌های مناسب به نظر می‌رسد که بیمار بهبودی کامل پیداکرده است. یکی از دلایل تورم راه‌های هوایی در افراد مبتلابه آسم، آلرژی است.
به طور طبیعی در هر بار تنفس، هوا از طریق بینی وارد گلو شده و از آن‌جا به داخل مجاری هوایی رفته و در‌نهایت وارد شش‌ها می‌شود. درون شُش کیسه‌های زیادی با دیواره‌ی پر از رگ وجود دارد که از طریق آن‌ها اکسیژنی که در هوا وجود دارد وارد جریان خون می‌شود. علائم آسم زمانی بروز پیدا می‌کند که مجاری هوایی متورم شده و ماهیچه‌هایی که در اطرافشان قرار دارد، منقبض می‌شود. علاوه بر این، مجاری هوایی با ترشحات مخاطی پر می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود که هوای کمتری وارد شش‌ها شود. این اتفاقات سبب بروز حملات آسم می‌شود که با سرفه‌های شدید و احساس گرفتگی در قفسه‌ی سینه همراه است. حملات آسم معمولاً کوتاه مدت هستند و هر حمله، از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد.
علل بروز آسم چیست؟
متخصصان بهداشت دقیقا نمی‌دانند چه چیزی باعث آسم می‌شود، اما به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو نقش مهمی ایفا کنند. برخی از عوامل، مانند حساسیت به یک آلرژن، ممکن است هم علت و هم محرک باشد. سایر علل به قرار ذیل است:
بارداری
بر اساس یک مطالعه، به نظر می رسد سیگار کشیدن در دوران بارداری خطر ابتلای جنین به آسم را در مراحل بعدی زندگی افزایش می‌دهد. برخی از زنان نیز در دوران بارداری تشدید علائم آسم را تجربه می‌کنند.
آسم در دوران بارداری
چاقی
نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۱۴ نشان داد که سطوح بالاتری از آسم در افراد چاق نسبت به دیگر افراد وجود دارد. همچنین در یک مطالعه دیگر، کودکان چاق که وزن کم کرده بودند بهبودهایی در علائم آسم نشان دادند.
آلرژی
آلرژی زمانی ایجاد می‌شود که بدن فرد نسبت به یک ماده خاص حساس شود. پس از ایجاد حساسیت، هر بار که فرد با ماده تماس پیدا می‌کند، مستعد واکنش آلرژیک خواهد شد.
سیگار کشیدن
طبق گفته انجمن ریه آمریکا، سیگار کشیدن می تواند علائم آسم را تحریک کند. آسم، حتی بدون سیگار کشیدن، می تواند به ریه ها آسیب برساند. این می تواند خطر ابتلا به بیماری های ریوی مرتبط با دخانیات، مانند بیماری مزمن انسدادی ریه را افزایش دهد و می تواند علائم را شدیدتر کند.
سیگار کشیدن و آسم
فاکتورهای محیطی
آلودگی هوا، چه در داخل خانه و چه در خارج از آن، می تواند بر ایجاد و محرک های آسم تأثیر بگذارد.
برخی از آلرژن‌های داخل خانه عبارتند از:
- کپک
- گرد و خاک
- مو و شوره حیوانات
- دود حاصل از پاک کننده ها و رنگ های خانگی
- سوسک ها
- پر
سایر محرک‌ها در خانه و خارج از منزل عبارتند از:
- گرده گل
- آلودگی هوا ناشی از ترافیک و سایر منابع
استرس
استرس می‌تواند منجر به علائم آسم شود، اما بسیاری از احساسات دیگر نیز ممکن است باعث بروز علائم آسم شوند. شادی، عصبانیت، هیجان، خنده، گریه و سایر واکنش های احساسی همگی می توانند باعث حمله آسم شوند. دانشمندان همچنین شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد آسم ممکن است در افراد مبتلا به بیماری های روانی مانند افسردگی بیشتر باشد. بعضی افراد معتقدند استرس طولانی مدت ممکن است منجر به تغییرات اپی ژنتیکی شود که منجر به آسم مزمن می‌شود.
استرس و ارتباط آن با آسم
عوامل ژنتیکی
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد آسم در خانواده‌ها دیده می‌شود. اخیرا دانشمندان برخی از تغییرات ژنتیکی که ممکن است در توسعه آن نقش داشته باشد را ترسیم کرده‌اند. در برخی موارد، تغییرات اپی ژنتیکی مسئول هستند. این زمانی رخ می‌دهد که یک عامل محیطی باعث تغییر ژن می‌شود.
عوامل هورمونی
حدود ۵.۵٪ مردان و ۹.۷٪ از زنان مبتلا به آسم هستند. علاوه بر این، علائم ممکن است بسته به مرحله تولید مثل و نقطه چرخه قاعدگی زنان متفاوت باشد. به عنوان مثال، در طول سال های باروری، علائم آسم ممکن است در طول قاعدگی در مقایسه با سایر زمان های ماه بدتر شود. پزشکان به این بیماری، آسم قبل از قاعدگی می گویند. با این حال، در دوران یائسگی، علائم آسم ممکن است بهبود یابد.
برخی از دانشمندان بر این باورند که فعالیت هورمونی ممکن است بر فعالیت سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و در نتیجه باعث ایجاد حساسیت در مجاری هوایی شود.
علائم بیماری آسم چیست؟
علائم آسم بستگی به نوع این بیماری دارد و هر فردی که به بیماری آسم مبتلاست، تمام این علائم را تجربه نمی‌کند. از سوی دیگر، داشتن یکی از علائم آسم به این معنی نیست که شما به این بیماری مبتلا هستید، با این حال بهتر است که علائم را جدی بگیرید:
- تنگی نفس
- احساس فشار در قفسه سینه
- خستگی
- خس خس یا سوت سینه (ویزینگ) در زمان بازدم
- سرفه خشک یا همراه با خلط کم (خصوصاً هنگام خنده یا تحرکات شدید)
- مشکل در خواب ناشی از تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه
محرک‌های بیماری آسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می‌تواند شامل عفونت‌های ویروسی (سرماخوردگی)، گرد و غبار، دود، بخار، تغییرات آب و هوا، گرده چمن و درختان، خز و پرهای حیوانات، صابون‌های قوی و عطر باشد.
علائم آسم چیست؟
توصیه‌هایی برای افراد دچار آسم
- اگر دچار آسم هستید:
- درصورتی‌که داروی خاصی برای شما تجویز شده است فقط همان دارو را طبق دستور پزشکتان و تا زمان تعیین‌شده مصرف کنید.
- درمان آسم در اغلب موارد نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارد، بنابراین از مصرف خودسرانه این داروها جدا خودداری کنید.
- از ترکیبات گیاهی ناشناخته به‌عنوان دارو استفاده نکنید.
- از مصرف خودسرانه داروهایی که باعث بروز حمله آسم می‌شوند(مثل: آسپرین) خودداری کنید.
- اسپری‌هایی مثل سالبوتامول معمولاً اثر فوری دارند و برای درمان سریع علائم به کار می‌روند. بنابراین باید همواره و در هر شرایطی یکی از آن‌ها را همراه خود داشته باشید.
- از ورزش کردن در هوای سرد خودداری کنید
- از برخورد و تماس با مواد آلرژن یا حساسیت‌زا خودداری کنید.
- از ملحفه و لباس‌های کاملاً نخی استفاده کنید.
- خود را در معرض دود دخانیات قرار ندهید.
- اصول بهداشتی و پیشگیری از بروز بیماری‌های عفونی را کاملاً رعایت کنید تا دچار سرماخوردگی و آنفلوانزا نشوید. ابتلا به این بیماری‌ها باعث بدتر شدن علائم آسم می‌شوند .
- از استرس و اضطراب و فشارهای روانی و هیجانات عاطفی دوری کنید.
- افراد خانواده و دوستان و همکاران نزدیک خود را از وضعیت بیماری‌تان آگاه کنید و به آن‌ها کاملاً آموزش دهید در صورت بروز حمله تنفسی چگونه به شما کمک کنند.
رژیم غذایی مناسب برای بیماری آسم
بیماران آسمی بهتر است از غذاهای تندی که باعث تحریک ریه‌ها می‌شود، بپرهیزند. استفاده از ادویه جات، سس، لبنیات، فست فودها، غذاهای سرخ شده و برخی از میوه‌ها باعث تشدید آسم می‌گردد. بهتر است بیماران مبتلا به آسم برای دریافت رژیم غذایی مناسب به پزشک متخصص تغذیه مراجعه نمایند.
در آخر
ما در این مقاله از درمانگاه خیریه انصار به طور کامل درباره آسم و علائم آن صحبت کردیم. همچنین در ادامه توصیه‌هایی را برای افراد مبتلا به آسم ارائه کردیم که در مهار و کنترل این بیماری به آن‌ها کمک فراوانی می‌کند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
