آب درمانی چیست و چرا انجام می‌شود؟

در مدت اخیر آب درمانی به عنوان یکی از موثرترین روش‌های درمان درد مفاصل در افراد مسن معرفی شده است و شاهد این هستیم که اشخاص زیادی در هفته چند بار جلسات آب درمانی دارند. اما سوال اصلی این است که آب درمانی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ در ادامه این مطلب از درمانگاه انصار با ما همراه باشید تا بیشتر درباره آب درمانی یاد بگیرید.

آب درمانی چیست؟

آب درمانی یا هیدروتراپی یکی از روش‌های درمانی است که از دیرباز مورد توجه بوده و امروزه به عنوان یکی از متدهای مهم و موثر درمانی در فیزیوتراپی کاربرد دارد. همچنین سبب کاهش درد بیمار و تقویت مفاصل و عضلات ضعیف شده و افزایش دامنه حرکتی مفاصل می‌شود. در اغلب بیماران نیازمند فیزیوتراپی، انجام حرکات کششی که برای بهبود دامنه حرکتی مفاصل و کاهش خشکی آنها انجام می‌گیرد، دردناک بوده و با انجام این تمرینات در آب می‌تواند به کاهش احساس درد حین انجام تمرینات ورزشی کمک کرد. انجام تمرینات فیزیوتراپی در آب همچنین سبب رفع خستگی، احساس آرامش و تسکین بسیاری از دردها می شود.

آب درمانی یک روش درمانی بر پایه خواص فیزیکی آب است که با کاهش وزن در آب، استفاده از نیروی فشار آب به عنوان یک عامل مقاومتی جهت تقویت عضلات بکار می‌رود. کاهش فشار ناشی از وزن در آب یکی از مهم ترین فواید انجام تمرینات فیزیوتراپی در آب است که طی آن فرد می تواند از فشار وارده بر مفاصل خود هنگام انجام تمرینات فیزیوتراپی بکاهد. تمرینات فیزیوتراپی در آب “آب درمانی” باید تحت نظر متخصص و دکتر فیزیوتراپی باشد تا احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل برسد و قبل از انجام آب درمانی باید با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید تا شرایط شما را مورد بررسی قرار داده و بی خطر بودن آب درمانی را برای شما تایید کند.

آب درمانی چگونه انجام می‌شود؟

آب درمانی شامل استفاده از آب برای درمان بیماری‌های مختلف مانند آرتروز، ناراحتی‌های روماتیسمی و سایر بیماری‌ها است. اگرچه شبیه شنا به نظر می‌رسد، اما در عمل بسیار متفاوت است. زیرا فرد را ملزم می‌کند تمرینات متفاوتی را در استخر آب گرم انجام دهد. دمای آب در استخر برای آب درمانی تقریباً ۳۳-۳۶ درجه سانتی‌گراد است. این آب بسیار گرم‌تر از چیزی است که در یک استخر معمولی با آن روبرو می‌شوید. آب درمانی معمولاً زیر نظر متخصصان حرکات اصلاحی انجام می‌شود. متخصصان حرکات اصلاحی که دارای آموزش‌های تخصصی هستند تمرینات را اداره می‌کنند.

خواص آب درمانی چیست؟

آب درمانی از واکنش بدن در برابر محرک‌های سرد یا گرم، فشار وارد شده توسط آب، استفاده طولانی مدت از حرارت استفاده می‌کند. این احساسات و اثرات سپس توسط اعصاب به اعماق پوست منتقل می‌شوند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، این احساسات سیستم ایمنی را تحریک می‌کند، در نتیجه بر ترشح هورمون‌های استرس تأثیر می‌گذارد، در حالی که هضم، گردش خون و جریان خون را بهبود می‌بخشد و همچنین حساسیت بدن به درد را کاهش می‌دهد.

در بیشتر شرایط، گرما برای تسکین و آرامش بدن استفاده می‌شود، در حالی که فعالیت اندام‌های داخلی را کند می‌کند. از طرف دیگر، سرما برای تقویت و تحریک استفاده می‌شود. بنابراین فعالیت داخلی بدن را افزایش می‌دهد و اگر از اضطراب و تنش ماهیچه‌ای رنج می‌برید، باید با آب گرم استحمام کنید. در صورتی که احساس استرس و خستگی می‌کنید، باید با آب گرم دوش بگیرید و سپس دوش آب سرد کوتاه بگیرید. این باعث تحریک ذهن و بدن می‌شود.

وقتی در آب غوطه‌ور می‌شوید مانند استخر یا حمام، نوعی بی وزنی را تجربه می‌کنید. در این زمان، آب اثرات گرانش را برطرف می‌کند. علاوه بر این، آب باعث ایجاد اثر هیدرواستاتیک و همچنین احساس ماساژ می‌شود، زیرا بدن را ماساژ می‌دهد. حرکت آب باعث تحریک گیرنده‌های لمسی پوست می‌شود. این اثر ضمن آزاد شدن عضلات سفت، گردش خون را افزایش می‌دهد. در این حالت با انجام تمرین‌هایی در آب می‌توانید بیماری‌های مختلف را درمان کنید. این کل آب درمانی چیست را توضیح می‌دهد.

آب درمانی چه چیزی را درمان می‌کند؟

در بالا و در پاسخ به سوال خواص آب درمانی چیست تا حدودی فهمیدیم که آب درمانی  چه کاری می‌کند. اما ممکن است هنوز در ذهنتان سوال باشد که آب درمانی چه چیزی را درمان می‌کند؟ در ادامه پاسخ این سوال را به طور کامل آورده‌ایم.

افراد مبتلا به چندین بیماری می‌توانند از استفاده از آب در اشکال مختلف و در دماهای مختلف (آب درمانی) برای احساس بهتر بهره‌مند شوند. هیدروتراپی می‌تواند تسکین علامتی را برای افراد مبتلا به شرایط زیر ایجاد کند:

1. آرتروز
2. فیبرومیالژیا
3. بیماری پارکینسون
4. نوروپاتی
5. اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
6. مولتیپل اسکلروزیس (MS)
7. فلج مغزی

همانطور که در بخش آب درمانی چیست هم گفتیم، مهم است که به یاد داشته باشید که آب درمانی هیچ یک از این شرایط را درمان نمی‌کند. گاهی افرادی را می‌بینیم که آب درمانی را جایگزین درمان‌های پزشکی خود می‌کنند و این اشتباه بسیار بزرگی است. در واقع آب درمانی نباید جایگزین درمان یا دارویی باشد که پزشک شما برای شما تجویز می‌کند. در بیشتر موارد، آب درمانی با تسکین موقت درد، سفتی و تورم به افراد کمک می‌کند تا احساس بهتری داشته باشند.

پیدا کردن یک راه مطمئن برای احساس بهتر هرگز چیز بدی نیست، اما نباید انتظار داشته باشید که آب درمانی، بیماری را درمان کند به خصوص بیماری های مزمن جدی‌تر. در ادامه به چندتا از کاربردهای مهم آب درمانی پرداخته‌ایم:

آب درمانی و سوختگی

آب درمانی می‌تواند به افرادی که دچار سوختگی شده‌اند کمک کند. جت آب یک راه موثر و ایمن برای تمیز کردن زخم‌ها و پوست سوخته است. درمان سوختگی با آب تحت فشار نیز می‌تواند به کاهش درد، سرخی، جای زخم، تغییر رنگ دائمی پوست و … کمک کند.

آب درمانی و فیزیوتراپی

آب درمانی همچنین می‌تواند مکمل خوبی برای فیزیوتراپی باشد، زیرا پس از یک جراحی بهبود می‌یابند. حرکت در آب راهی با مقاومت کم برای ورزش ایمن فراهم می‌کند. احتمالاً در مورد ایروبیک در آب یا شنا به عنوان یک گزینه عالی برای افرادی که درد ناشی از سایر انواع تمرینات را تجربه می‌کنند، شنیده‌اید.

همیشه قبل از، از سرگیری هرگونه فعالیت بدنی پس از جراحی با جراح یا پزشک خود صحبت کنید. مخازن آب درمانی، استخرها یا وان‌ها می‌توانند خطر عفونت را افزایش دهند. همچنین ممکن است لازم باشد مدت زمان مشخصی پس از جراحی صبر کنید تا بتوانید محل برش خود را خیس کنید. بنابراین مشورت با پزشک را فراموش نکنید.

آب درمانی و کاهش وزن

آب درمانی به تنهایی باعث کاهش وزن، تحریک یا بهبود نمی‌شود. با این حال، برنامه‌های ورزشی که شامل ورزش در آب می‌شوند، می‌توانند به کاهش وزن و بهبود سلامت کلی شما کمک کنند.

آب درمانی و بارداری

مطالعه‌ای نشان داده است که آب درمانی برای برخی از افراد باردار مفید است. در ادامه این مطالعه می‌بینیم که افراد باردار مبتلا به فشار خون بالا ممکن است بتوانند با جلسات منظم آب درمانی، خطر ابتلا به عوارضی مانند پره اکلامپسی را کاهش دهند. همچنین برخی از افراد باردار، زایمان در آب گرم را انتخاب می‌کنند که می‌تواند راحتی شما را افزایش داده و درد و اضطراب را کاهش دهد.

موارد کاربرد آب درمانی در فیزیوتراپی

• آرتروز مفاصل بخصوص آرتروز زانو و آرتروز لگن
• اسپوندیلیت آنکیلوزان
• فلج اندام ها
• دردهای مزمن مفصلی مانند کمردرد و زانودرد
• آسیب های اسکلتی و عضلانی
• از بین بردن اسپاسم عضلانی
• تقویت اندام ها پس از جراحی های ارتوپدی

فواید آب درمانی چیست؟

حالا که پاسخ سوال آب درمانی چیست را گرفتید در ادامه می‌خواهیم 25 تا از فواید آب درمانی را برای شما بگوییم. شاید با خواندن آن‌ها حیرت زده شوید که چطور یک آب درمانی ساده می‌تواند این همه برای بدن مفید باشد و بسیاری از بیماری‌ها را درمان کند. این فواید آب درمانی عبارتند از:

1. کاهش و تسکین درد
2. تقویت عضلات و مفاصل ضعیف شده
3. کاهش احساس درد حین انجام تمرینات فیزیوتراپی
4. افزایش سوخت و ساز
5. گشاد شدن عروق
6. بهبود گردش خون و افزایش خون رسانی به اندام
7. بهبود فعالیت قلب و سیستم تنفسی
8. پیشگیری از رسوب سنگ در کلیه‌ها و مجاری ادرار و بهبود کارکرد کلیه‌ها
9. افزایش حجم تنفسی و کارکرد بهتر ریه‌ها
10. افزایش تحرک روده‌ها و جلوگیری از یبوست
11. کاهش فشار ناشی از وزن در اثر غوطه‌ور شدن در آب
12. بازتوانی فعالیت عضلات فلج شده
13. بهبود کیفیت خواب
14. کاهش درد و گرفتگی عضلانی
15. بهبود شرایط روحی بیمار
16. افزایش دامنه حرکتی مفاصل
17. تقویت عضلات ضعیف شده
18. جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات
19. پیشگیری از پوکی استخوان
20. پیشگیری از ایجاد انحراف در ستون فقرات
21. بهبود تغذیه بافت‌ها
22. افزایش اکسیژن رسانی به بافت‌ها
23. افزایش اعتماد بنفس
24. جلوگیری از ایجاد زخم فشاری
25. گرم کردن بدن که می‌تواند به تسکین درد کمک کند.

انواع آب درمانی چیست؟

تا اینجا درباره آب درمانی و روش‌های آن + مزایای آن برای سلامتی بدن صحبت کردیم. اما خب آب درمانی فقط به این معنی نیست که شما وارد استخر شوید و شروع بع پیاده روی کنید. بلکه انواع مختلفی از آب درمانی وجود دارند که هر کدام به روشی انجام می‌شوند. در این بین حتی روش‌هایی وجود دارند، که شما در خانه و بدون نیاز به رفتن به استخر، آب درمانی را انجام دهید. در ادامه چند تا از مهم‌ترین انواع آب درمانی را آورده‌ایم.

1- حمام آب گرم

یکی از بهترین و قدیمی‌ترین انواع آب درمانی، حمام آب گرم است. از گذشته به حمام آب گرم توجه ویژه‌ای می‌شد و آن را دوایی برای بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات استخوان و مفاصل می‌دانستند. منظور از حمام آب گرم، چشمه‌های آب گرم طبیعی هستند که در مناطق کوهستانی پیدا می‌شوند. این آب گرم چشمه‌ها، غنی از مواد معدنی است و همین مواد معدنی هستند که باعث درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌شوند. مواد معدنی موجود در آب این استخرهای آب گرم، در درمان فیبرومیالژیا، کمردرد، آرتروز و بهبود و تقویت سیستم ایمنی بدن را به همراه دارند.

2- حمام یخ

قطعا همه شما دیده‌اید که ورزشکاران، فارغ از رشته ورزشی‌شان، حام یخ جزو روتین زندگی آن‌هاست. اما تابحال فکر کرده‌اید چرا؟! یا اصلا چه مزایایی در حمام یخ وجود دارد که انقدر به انجام آن توصیه می‌شود؟

حمام یخ برای درمان آسیب‌های شدید، مفاصل، عضلات و استخوان‌ها و به عنوان یکی از محبوب‌ترین انواع آب درمانی در بین ورزشکاران است. البته روش آب درمانی فقط به ورزشکاران محدود نمی‌شود و بسیاری از پزشکان، آن را برای افرادی که دچار آسیب دیدگی شدید شده‌اند، پیشنهاد می‌کنند. روش انجام حمام یخ نیز بسیار راحت است. فقط کافیست دمای آب را در وان به 7 درجه سانتی گراد برسانید و در آن غوطه‌ور شوید. مدت زمان ماندن در آب یخ بستگی به توصیه پزشک و بر اساس مقاوت بدن شما در برابر آب یخ مشخص می‌شود.

3- سونا بخار و سونا خشک

سونای بخار یا حتی سونا خشک جزو انواع محبوب و رایج آب درمانی هستند. نشستن در سونا و تنظیم دمای محیط داخلی و استفاده از آب روی بدن بیمار می‌تواند در بهبود برخی بیماری‌ها موثر باشد. از برخی از مهم‌ترین اثرات سونا، می‌توانیم به سم‌زدایی، چربی سوزی، بهبود درد عضلات و … اشاره کرد.

4- حمام نشیمن، یا حمام سیتز!

و اما در چهارمین بخش از انواع آب درمانی چیست؟ به یکی دیگر از روش‌های آب درمانی که در درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات ناحیه مقعدی کمک‌کننده هستند، می‌رسیم. در این روش، شخص با نشستن در وان، لگن و یا استخرهای کم عمق، درمان پروستات، هموروئید، آبسه مقعدی، زخم‌های تناسلی، بواسیر و … را تجربه می‌کند.

تکنیک‌های آب درمانی مدرن

تکنیک‌های آب درمانی مدرن به طور چشمگیری تکامل یافته‌اند و راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای بهره‌برداری از خواص درمانی آب ارائه می‌دهند. امروزه در بین روش‌های آب درمانی، روش آب درمانی مدرن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه برخی از این روش‌های آب درمانی مدرن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

1) ترکیب آب درمانی و ماساژدرمانی

یکی از روش‌های محبوب در حال حاضر، استفاده از ماساژ درمانی زیر آب است. این تکنیک ترکیبی از اثرات تسکین‌دهنده آب گرم و لمس درمانی یک ماساژدرمانگر متخصص است که به تسکین درد و آرامش عمیق عضلانی کمک می‌کند. شناوری در آب فشار روی مفاصل را کاهش داده و این روش را برای افرادی که از آرتریت یا درد مزمن رنج می‌برند، ایده‌آل می‌سازد.

2) دستگاه‌های ورزشی در آب

یکی دیگر از پیشرفت‌های جالب در این حوزه، ادغام فناوری با روش‌های آب درمانی است. دستگاه‌هایی مانند تردمیل‌های آبی و استخرهای مقاومتی به افراد این امکان را می‌دهند که در محیط آب تمرینات کم‌ضرر انجام دهند و در عین حال به تقویت سلامت قلب و عروق و افزایش قدرت بدون وارد کردن فشار اضافی به بدن بپردازند. این سیستم‌های نوآورانه با ویژگی‌هایی مانند جریان‌های آب قابل تنظیم و تنظیم عمق، مناسب برای افراد با سطوح مختلف تناسب‌اندام هستند.

3) روش فلوتاسیون

همچنین، روش شناور‌سازی درمانی یا فلوتاسیون به شدت محبوب شده است. در این روش، فرد در یک مخزن پر از آب نمکی غوطه‌ور می‌شود که یک محیط محرومیت حسی ایجاد کرده و باعث آرامش و وضوح ذهنی می‌شود. این تکنیک به کاهش استرس، اضطراب و بهبود رفاه کلی کمک می‌کند. بسیاری از مراکز اسپا و سلامتی اکنون تجربه‌های شناورسازی سفارشی را با نور محیط و موسیقی آرام‌بخش ارائه می‌دهند تا تجربه‌ای همه‌جانبه و بی‌نظیر خلق کنند.

در مجموع، تکنیک‌های آب درمانی مدرن نه تنها به تسکین جسمی کمک می‌کنند، بلکه سلامت روانی و عاطفی را نیز تقویت می‌کنند. چه با استفاده از روش‌های سنتی و چه با فناوری‌های نوین، این گزینه‌های متعدد می‌توانند به ایجاد احساس جوان‌سازی و تعادل در زندگی پرمشغله ما کمک کنند.

موارد منع آب درمانی چیست؟

در شرایط زیر باید از آب درمانی اجتناب کرد:

• زخم‌های باز
• عفونت فعال
• تغییر حس
• هیدرو فوبیا
• عدم تحمل گرما یا سرما
• تعادل ضعیف

آب درمانی برای بیماری‌ها

آب درمانی در تمام اشکال آن، آب، بخار و یخ بیشتر به دلیل اثرات درمانی آن در مدیریت درد، کاهش التهاب و تقویت ایمنی شناخته شده است. به همین دلیل است که بیشتر برای کمک به شرایط اسکلتی عضلانی به خصوص تحت نظارت متخصص حرکات اصلاحی می‌تواند به طور قابل توجهی دامنه حرکتی، تعادل و هماهنگی را بهبود بخشد و به درمان و کاهش علائم بیماری‌های زیر کمک کننده باشد:

• روماتیسم مفصلی
• آرتروز
• شرایط درد مزمن مانند فیبرومیالژیا و سندرم درد منطقه‌ای پیچیده
• برای توانبخشی پس از جراحی
• پس از نارسایی قلبی
• برای شرایط عصبی مانند سکته مغزی

ادغام آب درمانی در روال سلامتی شما

ادغام آب درمانی در روال سلامتی شما می‌تواند تجربه‌ای تحول‌آفرین باشد که سلامت جسمی و روانی شما را بهبود بخشد. زیبایی آب درمانی در تطبیق‌پذیری آن است که به شما این امکان را می‌دهد تا روش‌های درمانی را بر اساس سبک زندگی و ترجیحات شخصی خود تنظیم کنید. ابتدا اهداف خود را مشخص کنید؛ چه آرامش، بهبود گردش خون، ریکاوری عضلانی یا تسکین استرس. سپس روش‌های مختلف را بررسی کنید.

• حمام‌های آب درمانی

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای ادغام آب درمانی، استفاده از حمام‌های آب درمانی است. این حمام‌ها می‌توانند به سادگی شامل خیساندن در آب گرم با روغن‌های ضروری یا حتی سرمایه‌گذاری در یک جکوزی درمانی با جت‌های قابل تنظیم باشند. گرمای آب به تسکین عضلات و مفاصل کمک می‌کند، در حالی که شناوری آن حمایت ملایمی را فراهم کرده و امکان حرکت و کشش آسان‌تر را می‌دهد.

• شرکت در کلاس‌ها

اگر به دنبال تمرینات آبی هستید، شنا یا شرکت در کلاس‌های ایروبیک در آب می‌تواند راهی نشاط‌آور برای بهبود سلامت قلب و عروق و تقویت قدرت باشد، در حالی که تاثیر آن بر مفاصل به حداقل می‌رسد. اگر رویکردی آرام‌تر و مراقبه‌ای را ترجیح می‌دهید، می‌توانید تمرین‌های آگاهانه مانند شناور شدن یا یوگا در آب کم عمق را امتحان کنید که مقاومت ملایم آب به کشش‌های عمیق‌تر و آرامش بیشتر کمک می‌کند.

• استفاده از فناوری‌های نوین

برای کسانی که از فناوری‌های نوین استفاده می‌کنند، دستگاه‌های ماساژ جت آب یا تردمیل‌های زیر آب می‌توانند تجربه آب درمانی شما را ارتقا دهند. این دستگاه‌ها می‌توانند گردش خون را بهبود بخشند و به ریکاوری پس از تمرینات ورزشی کمک کنند، بنابراین برای ورزشکاران یا کسانی که فعالیت بدنی زیاد دارند، گزینه مناسبی هستند.

• درمان‌های طبیعی

همچنین، تاثیرات درمانی طبیعی آب را نادیده نگیرید. گذراندن زمان در کنار دریاچه‌ها، رودخانه‌ها یا اقیانوس‌ها می‌تواند تاثیرات عمیقی بر رفاه شما داشته باشد. پیشنهاد می‌شود که به طور منظم از سواحل یا پارک‌های محلی با عناصر آبی بازدید کنید تا با خواص آرام‌بخش آب ارتباط برقرار کرده و استراحت کنید.

با گنجاندن این روش‌های آب درمانی در روال روزانه، می‌توانید رویکردی جامع و کامل ایجاد کنید که هم بدن و هم ذهن شما را پرورش دهد و آرامش و تجدید قوا را به بخشی ضروری از زندگی شما تبدیل کند.

جمع بندی

درمان و توانبخشی افراد ناتوان برای بازگرداندن آن ها به زندگی روزمره، یکی از اهداف مهم درمان های فیزیوتراپی است. آب درمانی از جمله روش هایی است که با تاثیر تدریجی و پیوسته بر عضلات، فرد را به سلامت جسمی و روحی نزدیک می‌کند. با توجه به نوع تشخیص پزشک، حمام های آب گرم و سرد، سونای خشک و یا مرطوب، حمام های گردابی و یا حتی فرو رفتن در آب با دماهای مختلف می‌‎تواند دردها را تسکین داده و آرامش ذهنی را برای بیمار در پی داشته باشد. بدون شک انتخاب یک پزشک ماهر و مراجعه به یک مرکز فیزیوتراپی و توانبخشی معتبر نقش بسزایی در درمان و بازیابی توانایی‌های بیمار خواهد داشت.

ما در این مطلب از درمانگاه انصار سوال آب درمانی چیست را به طور کامل پاسخ دادیم و خواص اب درمانی را برای شما آوردیم. امیدواریم از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. در صورتی که سوالی برایتان پیش آمد در فرم دیدگاه‌ها در پایین بپرسید. همکاران و متخصصین ما در سریع‌ترین زمان به سوالات شما پاسخ خواهند داد.