خواص عسل و سیاه دانه چیست؟ – معجزه‌های طب سنتی

ترکیب عسل و سیاه دانه، ترکیبی بی نظیر که افراد به دلیل منبع غنی از مواد مغذی و توانایی‌های آن در ارتقای سطح سلامتی در ابعاد مختلف، مصرف می‌کنند. عسل و سیاه دانه هر کدام به خودی خود نیز خواص فراوانی دارند. اما هنگامی که ترکیب می‌شوند، علاوه بر اینکه این خواص را در کنار هم جمع می‌کنند؛ خواص و مزایای جدید را برای شما به همراه خواهند داشت. ما در این مطلب از درمانگاه انصار به ارائه خواص عسل و سیاه دانه و نحوه ترکیب و مصرف آن‌ها پرداختیم.

خواص عسل و سیاه دانه

در همین ابتدا و قبل از هر چیزی مستقیما به سراغ خواص عسل و سیاه دانه می‌رویم. این ترکیب معجزه که توسط تمامی پزشکان طب سنتی توصیه می‌شود. به طور کلی خواص عسل و سیاه دانه عبارتند از:

1- کاهش التهاب در سراسر بدن | خواص عسل و سیاه دانه

مخلوط عسل و سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان‌های سالم و فیتوکمیکال است و التهاب را در کل بدن کاهش می‌دهد. این ترکیب همچنین حاوی بسیاری از ترکیبات آنتی اکسیدانی مختلف مانند تیموکینون، پلی فنول‌ها، فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان‌های پینو استروبین است. ترکیبات آنتی اکسیدانی قوی که می‌توانند التهاب و خطر بیماری را کاهش دهند.

در این مورد از خواص عسل و سیاه دانه، سیاه دانه نقش پر رنگ‌تر و مهم‌تری بازی می‌کند و اکثر خواص ضد التهابی ذکر شده مربوط به سیاه دانه هستند.

2- مراقبت از پوست صورت

یکی دیگر از مهم‌ترین خواص عسل و سیاه دانه، مراقبت از پوست است. این مخلوط همچنین دارای فواید قدرتمندی برای ارتقای سلامت کلی پوست شما است. این به دلیل آنتی اکسیدان‌ها و فیتوکمیکال‌های فوق العاده‌ای است که هر هم عسل و هم سیاه دانه دارند.

رادیکال‌های آزاد آسیب رسان پوست، خطوط ریز و چین و چروک را کاهش می‌دهد و پوست را بهتر هیدراته نگه می‌دارد. این مخلوط همچنین به دلیل فواید ضد باکتریایی و ضد قارچی بسیار برای پوست مفید است و می‌تواند به درمان بیماری‌های پوستی مختلف مانند اگزما و پسوریازیس کمک کند.

همچنین ترکیب عسل و سیاه دانه به افزایش سطح ملانین شما کمک می‌کند که کیفیت کلی پوست شما را افزایش می‌دهد. بهترین زمان برای خوردن این ترکیب، 15 دقیقه قبل از غذا است.

توجه: یکی از اشتباهاتی که اکثرا مراجعه‌کنندگان کلینیک پوست ما انجام داده‌اند، استفاده موضعی از ترکیب عسل و سیاه دانه است. اگر می‌خواهید بهترین بهره را از خواص عسل و سیاه دانه برای سلامت پوست ببرید، باید آن‌ها را با آب مخلوط کنید و بنوشید. (در ادامه روش آماده‌سازی آن کامل آمده است.)

3- سم زدایی بدن | خواص عسل و سیاه دانه

مصرف ترکیب عسل و روغن سیاه دانه به دلیل خواص فلاونوئیدی و خواص ضد التهابی، به بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. این مزیت اضافه به بدن کمک می‌کند تا از شر سموم خلاص شود. زیرا آن‌ها از طریق کبد پردازش می‌شوند، که برای سم زدایی و تقویت ایمنی عالی است.

برای استفاده از این خواص عسل و سیاه دانه نیز باید این 2 را با آب ترکیب کنید و به صورت مرتب مصرف کنید.

4- کاهش وزن

یکی از مورد توجه ترین خواص عسل و سیاه دانه در ایران، خاصیت کاهش وزن آن است. اکثر افرادی را که در حال خوردن این ترکیب می‌بینید، هدفشان کاهش وزن است. این نشان دهنده ویژگی فوق‌العاده این ترکیب در کاهش وزن است.

عسل و روغن سیاه دانه می‌توانند به کاهش وزن و مدیریت صحیح وزن کمک کنند. هر دو دارای خواص ضد چاقی هستند و می توانند به کاهش اشتها و در عین حال کاهش سطح گلوکز و تری گلیسیرید خون کمک کنند. علاوه بر این، ترکیب عسل و سیاه دانه باعث هضم سریع‌تر و راحت‌تر غذا و در نتیجه دفع راحت‌تر مواد زائد از بدن می‌شود.

5- درمان بزرگی پروستات

پروستات که یک غده کوچک در زیر مثانه آقایان است، معمولا پس از 40 سالگی بزرگ می‌شود. این بزرگ شدن در ادامه منجر به دردهای شدید در ناحیه زیر مثانه می‌شود. علاوه بر دردهای وحشتناک و شدید، مشکل در دفع ادرار را نیز در ادامه بزرگی پروستات تجربه می‌کنید.

اما جای نگرانی نیست. چرا که درمان‌های متنوعی برای بزرگی پروستات وجود دارد. یکی از این درمان‌ها جزو خواص عسل و سیاه دانه است. برای درمان بزرگی پروستات، هر شب قبل از شام یک قاشق سیاه دانه را در آب بجوشانید و در آن عسل حل کنید و بنوشید.

6- کاهش درد قاعدگی

یکی دیگر از خواص عسل و سیاه دانه، کاهش درد قاعدگی و رقم زدن اوقات راحتی در هنگام قاعدگی برای خانم‌ها است. برای راحت‌تر گذراندن دوره قاعدگی و احساس درد کم‌تر، حتما ترکیب عسل و سیاه دانه را امتحان کنید. شما می‌توانید سیاه دانه را آسیاب کنید و با عسل مخلوط کنید و یا اینکه سیاه دانه را در آب بجوشانید و عسل را نیز در آن حل کنید و بنوشید.

تجزیه غذایی عسل و سیاه دانه

برای درک درست خواص عسل و سیاه دانه، بررسی مشخصات غذایی آن‌ها ضروری است. هر دو ماده نه تنها طعم فوق‌العاده‌ای دارند، بلکه سرشار از خواص تقویت‌کننده سلامتی هستند. عسل به‌ویژه به دلیل شیرینی طبیعی و تطبیق‌پذیری‌اش شناخته می‌شود. این ماده حاوی انواع ویتامین‌ها، از جمله ویتامین‌های گروه B مانند نیاسین، ریبوفلاوین و اسید پانتوتنیک است که نقش اساسی در متابولیسم انرژی دارند. همچنین، عسل سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است که به محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو و کاهش التهاب کمک می‌کنند. علاوه بر این، خواص ضدباکتری و ضدقارچی طبیعی عسل، باعث تقویت سیستم ایمنی و بهبود زخم‌ها می‌شود.

سیاه دانه، که از گیاه سیاهدانه به دست می‌آید، از زمان‌های قدیم به دلیل خواص دارویی‌اش مورد توجه قرار گرفته است. این دانه‌ها منبع قابل توجهی از اسیدهای چرب ضروری، به ویژه امگا 3 و امگا 6 هستند. همچنین حاوی مجموعه‌ای از ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله ویتامین B، کلسیم، آهن و روی می‌باشند. ترکیب فعال تیموکینون موجود در سیاه دانه به دلیل خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی آن معروف است. این دانه‌ها به‌ویژه در حفظ سلامت عمومی بدن مفید هستند.

ترکیب عسل و سیاه دانه به‌عنوان یک جفت تغذیه‌ای خارق‌العاده، خواص منحصر به‌فرد هر دو ماده را تقویت می‌کند. عسل طعم شیرینی طبیعی خود را به سیاه دانه می‌بخشد، در حالی‌که سیاه دانه‌ها بافتی ترد و سرشار از فواید سلامتی را به ترکیب اضافه می‌کنند. این ترکیب می‌تواند به‌راحتی در غذاها و نوشیدنی‌های مختلف استفاده شود و به‌طور مؤثری سلامت بدن را بهبود بخشد.

گنجاندن عسل و سیاه دانه در رژیم غذایی

برای بهره بردن از خواص عسل و سیاه دانه شما باید این ترکیب جادویی را به شکلی در رژیم غذایی خود بگنجانید. گنجاندن عسل و سیاه دانه در رژیم غذایی شما نه‌تنها تجربه‌ای خوشمزه است، بلکه راهی آسان برای تقویت سلامت عمومی است. در اینجا چند روش ساده و خلاقانه برای استفاده از این دوگانه قدرتمند آورده شده است:

1) تقویت‌کننده صبح:

روز خود را با یک نوشیدنی احیاکننده شروع کنید. یک قاشق چای‌خوری عسل و یک قاشق چای‌خوری دانه سیاه در یک لیوان آب گرم بریزید. این نوشیدنی به هضم غذا کمک کرده و انرژی لازم برای شروع روز را فراهم می‌کند. صبح‌ها یکی از بهترین زمان‌ها برای بهره بردن از تمام خواص عسل و سیاه دانه است.

2) اسموتی‌های مغذی:

در اسموتی‌های خود، یک قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق چای‌خوری سیاه دانه له شده اضافه کنید. این کار طعم و ارزش تغذیه‌ای اسموتی شما را بهبود می‌بخشد و خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی آن را بیشتر می‌کند.

3) میان‌وعده‌های سالم:

عسل را روی ماست یا بلغور جو دوسر ریخته و دانه‌های سیاه را روی آن بپاشید. این ترکیب، یک میان‌وعده خوشمزه و سالم است که به شما انرژی می‌دهد و خواص مفیدی برای سلامت دارد.

4) سس سالاد خانگی:

با ترکیب عسل، روغن زیتون، سرکه و کمی دانه سیاه، یک سس سالاد تند و خوشمزه بسازید. این سس طعم سالاد شما را بهبود می‌بخشد و خواص تغذیه‌ای هر دو ماده را در اختیار شما قرار می‌دهد.

5) پخت و پز:

هنگام پخت نان یا شیرینی، شکر را با عسل جایگزین کرده و دانه‌های سیاه را به مخلوط اضافه کنید. این کار طعمی منحصر به‌فرد به غذاهای شما می‌دهد و به کاهش مصرف شکر تصفیه‌شده کمک می‌کند. علاوه بر طعم بی‌نظیر، شما می‌توانید به صورت همزمان از خواص عسل و سیاه دانه بهره‌مند شوید.

6) غذاهای شور:

عسل را روی سبزیجات یا گوشت برشته بریزید و دانه‌های سیاه را روی آن بپاشید. این ترکیب طعمی خاص و فواید سلامتی بیشتری به غذای شما می‌بخشد.

7) زمان چای:

برای یک مراسم آرام‌بخش قبل از خواب، یک قاشق چای‌خوری عسل و دانه سیاه دانه را به چای گیاهی مورد علاقه خود اضافه کنید. این ترکیب، علاوه‌بر شیرین کردن چای، به آرامش بدن کمک می‌کند.

سیاه دانه چیست؟

حال که درباره خواص عسل و سیاه دانه صحبت کردیم، در ادامه به صورت جداگانه خواص هر کدام را بررسی خواهیم کرد. سیاه دانه یک گیاه دارویی بومی شرق مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب غربی آسیا و شبه قاره هند است. سیاه دانه به دلیل طیف گسترده‌ای از مزایای سلامتی، با عسل ترکیب و به عنوان دارویی ارائه می‌شود.

در حالی که می‌توانید از آن در آشپزی استفاده کنید، اما شاید به دلیل مورد استفاده قرار گرفتن آن به مدت قرن‌ها، در طب سنتی بیشتر شناخته شده باشد. سیاه دانه فواید زیادی برای سلامتی دارد که برخی آن را یک داروی درمان یا شفا دهنده جهانی می‌دانند. حالا خواص عسل و سیاه دانه بعد از ترکیب آن‌ها نیز بی نظیر است.

انواع شکل‌های سیاه دانه

سیاه دانه علاوه بر حالت دانه‌ای‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش، در شکل‌های مختلف وجود دارد. برخی از معروف‌ترین اشکال سیاه دانه که می‌توانید در ترکیب عسل و سیاه دانه استفاده کنید، عبارت است از:

• به عنوان دانه یا خمیر
• به شکل عصاره، اسانس، پودر و کپسول

بهترین روش مصرف سیاه دانه کاملا به شما و به کاربردی که از سیاه دانه می‌خواهید، بستگی دارد.. به عنوان مثال، سیاه دانه به صورت روغن و خمیری را می‌توان به صورت موضعی برای درمان بیماری‌های پوستی یا تسکین التهاب و درد استفاده کرد. در همین حال، پودرها، قرص‌ها و عصاره‌ها معمولاً برای کسانی که مایل به پیشگیری یا درمان التهاب داخلی یا بیماری مزمن هستند، توصیه می‌شود. البته خواص سیاه دانه بسیار گسترده است و به همینجا ختم نمی‌شود. به خصوص خواص عسل و سیاه دانه که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.

خواص سیاه دانه

تصور می‌شود سیاه دانه آن‌قدر طیف وسیعی از فواید سلامتی را ارائه می‌دهد که اغلب از آن به عنوان نوشدارویی شفادهنده جهانی یاد می‌شود. با این حال، همه مزایای ادعا شده آن، از نظر علمی ثابت نشده‌اند. در ادامه پس از دانستن خواص عسل و سیاه دانه خواص هر کدام را جداگانه آورده‌ایم. در زیر، خواصی را خواهید یافت که بیشترین تحقیقات بر آن‌ها انجام و صد در صد ثابت شده‌اند.

• سرشار از آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان‌ها ترکیبات گیاهی هستند که به محافظت از سلول‌های شما در برابر آسیب‌های ناشی از مولکول‌های ناپایدار به نام رادیکال‌های آزاد، کمک می‌کنند. به تعبیری ساده‌تر، هنگامی که رادیکال‌های آزاد در بدن شما انباشته می‌شوند، می‌توانند باعث استرس اکسیداتیو شوند، که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان و بیماری قلبی را افزایش دهد.

همانطور که گفته شد، سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان قوی تیموکینون است که دارای خواص ضد التهابی است. کارشناسان بر این باورند که بیشتر فواید سلامتی مرتبط با این گیاه دارویی مربوط به این ترکیب است. در مقابل عسل هم فواید خاص خود را دارد و زمان ترکیب شدن این 2، خواص جدیدی را با عنوان خواص عسل و سیاه دانه خواهید دید.

• تقویت ایمنی بدن

سیاه دانه همچنین ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک کند. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که عصاره‌های ساخته شده از این گیاه، فعالیت گلبول‌های سفید خون را تحریک می‌کند. آن نوع از گلبول‌های سفید که با عفونت‌ها و بیماری‌ها مبارزه می‌کند.

یک مطالعه کوچک در کودکان مبتلا به اختلال خونی ارثی نتایج مشابهی را نشان داد. مخلوط کردن 2 گرم پودر سیاه دانه با وعده‌های غذایی کودکان به مدت 3 ماه به طور قابل توجهی باعث بهبود تعداد گلبول‌های سفید خون و کاهش نشانگرهای استرس اکسیداتیو شد.

بنابراین روی خواص سیاه دانه برای تقویت سیستم ایمنی بدن، می‌توانید حساب باز کنید. البته در این قسمت کاری به خواص عسل و سیاه دانه نداریم و فقط داریم درباره خواص سیاه دانه به صورت جداگانه صحبت می‌کنیم.

• کاهش کلسترول

فشار خون بالا و سطح کلسترول از عوامل خطر مهم بیماری قلبی هستند. به نظر می‌رسد که کاهش کلسترول و فشار خون جزو خواص سیاه دانه است.

مطالعات بر روی زنان چاق و بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 نشان می‌دهد که مصرف 2 تا 3 گرم سیاه دانه هر روز به مدت 8 تا 12 هفته می‌تواند به طور قابل توجهی سطح کلسترول تام و LDL (بد) را کاهش دهد.

علاوه بر این، بررسی‌ها پس از مصرف مکمل با این گیاه، میانگین افت 16 تا 23 میلی‌گرم در دسی‌لیتر کلسترول تام، 14 تا 22 میلی‌گرم در دسی‌لیتر در کلسترول LDL (بد) و 7 تا 21 میلی‌گرم در دسی‌لیتر در تری گلیسیرید را پس از مصرف مکمل با این گیاه گزارش می‌کنند. این یعنی شما می‌توانید خواص عسل و سیاه دانه را در مکمل‌های گیاهی نیز پیدا کنید.

• مراقبت از مغز

یکی دیگر از خواص سیاه دانه که آن را می‌توانید به عنوان خواص عسل و ساه دانه نیز پیدا کنید، مراقبت از مغز است.

اعتقاد بر این است که التهاب مغز نقش مهمی در ایجاد بیماری‌هایی مانند بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون دارد. از طرفی تحقیقات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که تیموکینون می‌تواند به کاهش التهاب در مغز کمک کند. کارشناسان بر این باورند که این از پیشرفت بیماری‌های عصبی مرتبط با التهاب مانند بیماری آلزایمر، آنسفالومیلیت، صرع، افسردگی و بیماری پارکینسون جلوگیری می‌کند یا آن را کُند می‌کند.

• کاهش التهاب

شاید اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی که بیشتری استفاده را در سیاه دانه دارد، همین کاهش و کنترل التهاب است. التهاب پاسخ طبیعی بدن شما به آسیب یا عفونت است. این معمولاً کوتاه مدت است و به محافظت از بدن در برابر بیماری یا آسیب بیشتر کمک می‌کند.

التهابی که مدت طولانی‌تری ادامه دارد به التهاب مزمن معروف است. اعتقاد بر این است که این وضعیت عامل بیماری‌های مختلف از جمله دیابت نوع 2، سرطان و بیماری قلبی است. تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد که سیاه دانه ممکن است نشانگرهای التهاب را در بدن پس از آسیب کاهش دهد.

در یک مطالعه کوچک، زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید که 1 گرم روغن سیاهدانه در روز به مدت 2 ماه مصرف کردند، نشانگرهای خونی کمتری از التهاب داشتند و مفاصل متورم کمتری نسبت به کسانی که دارونما مصرف کردند، گزارش کردند.

اگرچه این امیدوار کننده به نظر می رسد، به خاطر داشته باشید که مطالعات در مورد این خواص سیاه دانه، محدود و مانند مطالعات خواص عسل و سیاه دانه کامل نیست. قبل از اینکه بتوان نتیجه گیری‌های قوی انجام داد، به تحقیقات بیشتری به خصوص در انسان‌ها نیاز است.

• بهبود سطح قند خون

سیاه دانه همچنین به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. در یک مطالعه اخیر، بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 که 1 گرم سیاه دانه در روز به مدت 8 هفته مصرف کردند، شاهد کاهش قابل توجهی در سطح قند خون ناشتا بودند. این در حالیست که جزو خواص عسل و سیاه دانه محسوب نمی‌شود. چرا که مصرف این مقدار عسل، خود موجب افزایش قند خون می‌شود.

علاوه بر این، 2 بررسی نشان می دهد که مکمل سیاه دانه ممکن است سطح قند خون ناشتا را به طور متوسط 17.8 میلی گرم در دسی لیتر کاهش دهد. همین بررسی‌ها همچنین کاهش حدود 0.7 درصدی هموگلوبین A1C را گزارش می‌کنند که نشان‌دهنده بهبود کنترل قند خون است.

اقدامات احتیاطی و ملاحظات

با اینکه ترکیب عسل و سیاه دانه فواید بسیاری برای سلامتی دارد، استفاده از آن‌ها باید با احتیاط انجام شود. اولین نکته این است که افراد مبتلا به آلرژی باید توجه داشته باشند. عسل و سیاه دانه می‌توانند واکنش‌های آلرژیک در برخی افراد ایجاد کنند. اگر این مواد را قبلاً مصرف نکرده‌اید، بهتر است مصرف آن‌ها را با مقادیر کم شروع کنید تا از هرگونه واکنش‌های ناخواسته جلوگیری کنید.

همچنین برای کسانی که دارای بیماری‌های خاصی مانند دیابت هستند، باید به مقدار قند طبیعی موجود در عسل توجه کنند. اگرچه عسل فواید زیادی برای سلامتی دارد، اما ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد. در این موارد، بهتر است از پزشک خود مشورت بگیرید.

در آخر

سیاه دانه و عسل دو ماده غذایی بسیار با ارزش هستند که از دیرزمان در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. امروزه نیز با پیشرفت علم، همچنان مورد استفاده بسیاری در مکمل‌های دارویی قرار می‌گیرند. با وجود تمام خواص عسل و سیاه دانه که در بالا آوردیم، همچنان مصرف مقدار زیاد این ترکیب منجر به بیماری‌های دیگر می‌شود. بنابراین در مصرف حتما دقت کنید.

سوالات متداول