بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی پیشرونده است که سلول‌های مغز را از بین می‌برد و باعث از دست دادن حافظه، زوال شناختی و تغییرات رفتاری می‌شود. این شایع‌ترین نوع زوال عقل است که با توجه به آمار، در سال 2023 حدود 6.2 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. جالب است بدانید که دانستن نحوه پیشگیری از آلزایمر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

در حالی که هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری یا کاهش سرعت پیشرفت آن انجام دهید. این مقاله از درمانگاه انصار راهنمای جامعی در مورد نحوه پیشگیری از آلزایمر با روش‌هایی از جمله تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی، ورزش، تحریک شناختی و تعامل اجتماعی ارائه می‌کند.

آلزایمر چیست؟

بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است. این یک بیماری پیشرونده است که با از دست دادن حافظه خفیف شروع و احتمالاً منجر به از دست دادن توانایی انجام مکالمه و واکنش به محیط می‌شود.

بیماری آلزایمر بخش‌هایی از مغز را درگیر می‌کند که فکر، حافظه و زبان را کنترل می‌کنند.  این بیماری می‌تواند به طور جدی بر توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر بگذارد. در بسیاری از حالت‌ها، آلزایمر نهایتا منجر به زوال عقلی کامل و در نهایت مرگ می‌شود. از این رو دانستن نحوه پیشگیری از آلزایمر را باید جدی بگیرید.

آلزایمر چیست؟

علل آلزایمر چیست؟

قبل از پرداختن به نحوه پیشگیری از آلزایمر، ابتدا قصد داریم این بیماری را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم. علل دقیق بیماری آلزایمر به طور کامل شناخته نشده است. اما در سطح پایه، پروتئین‌های مغز مانند همیشه عمل نمی‌کنند. این کار سلول‌های مغزی را که نورون‌ها نیز نامیده می‌شوند مختل می‌کند و باعث ایجاد یکسری رویدادها می‌شود. نورون‌ها آسیب می‌بینند و ارتباط خود را با یکدیگر از دست می‌دهند. آن‌ها در نهایت می‌میرند.

دانشمندان بر این باورند که برای اکثر افراد، بیماری آلزایمر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است که در طول زمان بر مغز تأثیر می‌گذارد. در کمتر از 1 درصد موارد، آلزایمر ناشی از تغییرات ژنتیکی خاصی است که تقریباً تضمین می‌کند که فرد به این بیماری مبتلا شود. در این موارد، بیماری معمولا در میانسالی شروع می‌شود.

علل آلزایمر چیست؟

توسعه بیماری سال‌ها قبل از اولین علائم شروع می‌شود. آسیب اغلب در ناحیه‌ای از مغز که حافظه را کنترل می‌کند شروع می‌شود. از دست دادن نورون‌ها در یک الگوی تا حدی قابل پیش بینی به سایر مناطق مغز گسترش می‌یابد. در مرحله آخر بیماری، مغز به طور قابل توجهی کوچک شده است. قطعا هیچ کس دوست ندارد این اتفاقات برایش بیفتد. از این رو نحوه پیشگیری از آلزایمر که در ادامه آوردیم را جدی بگیرید.

نحوه پیشگیری از آلزایمر

حالا که با آلزایمر و علل آن به طور کامل آشنا شدید، در ادامه قصد داریم به موضوع اصلی بحث امروز ما، یعنی نحوه پیشگیری از آلزایمر بپردازیم. همانطور که گفتیم، بیماری آلزایمر هیچ گونه درمان قطعی ندارد و از طرفی خطرات بسیار زیادی برای سلامتی عمومی دارد. از این رو پیشگیری از آلزایمر بسیار مهم‌تر از درمان آن است.

1- تغییر سبک زندگی

در اولین بخش از نحوه پیشگیری از آلزایمر همه چیز به شما و عادت‌های شما در زندگی بستگی دارد. تعدادی از تغییرات در سبک زندگی وجود دارد که می‌توانید در نحوه پیگیری از آلزایمر ایجاد کنید. از جمله:

ترک سیگار: سیگار عامل خطر اصلی برای آلزایمر و همچنین سایر بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و سرطان است. ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای سلامت کلی از جمله سلامت مغز خود انجام دهید.

قطع مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند به سلول‌های مغز آسیب برساند و خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. در نهایت این امر منجر به آلزایمر و آسیب به مغز می‌شود. از این رو پیشنهاد می‌کنیم در صورت مصرف الکل، فورا مصرف آن را قطع کنید.

خواب کافی: خواب ساده است، اما معجزه می‌کند. خواب برای سلامت مغز ضروری است. بیشتر بزرگسالان به حدود ۷ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. اگر مشکل خواب دارید، با پزشک خود در مورد راه‌های بهبود وضعیت خواب خود صحبت کنید.

مدیریت استرس: استرس مزمن نیز یکی دیگر از عواملی‌ست که می‌تواند به سلول‌های مغز آسیب برساند و خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. راه‌های سالمی برای مدیریت استرس پیدا کنید، مانند ورزش، تکنیک‌های تمدد اعصاب و گذراندن وقت با عزیزان.

2- ورزش کردن

ورزش ضامن سلامتی شما و یکی از مهم‌ترین موارد در نحوه پیشگیری از آلزایمر است. همچنین یکی دیگر از عوامل مهم برای سلامت مغز است. ورزش منظم می‌تواند به بهبود جریان خون در مغز، افزایش تولید سلول‌های مغزی جدید و محافظت در برابر آسیب به سلول‌های مغز کمک کند.

در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط را هدف قرار دهید. ورزش با شدت متوسط به هر فعالیتی گفته می‌شود که باعث می‌شود شما سخت‌تر نفس بکشید و ضربان قلب شما تندتر شود، اما همچنان می‌توانید با جملات کامل صحبت کنید.

ورزش کردن برای آلزایمر

برخی از نمونه‌های ورزش با شدت متوسط عبارتند از:

• پیاده روی سریع
• دوچرخه سواری
• شنا كردن
• رقصیدن

3- رژیم غذایی

داشتن رژیم غذایی سالم، برای سلامت مغز از اهمیت بسیاری برخوردار است. رژیم غذایی سالم یکی از روش‌های موثر در نحوه پیشگیری از آلزایمر است. هیچ رژیم غذایی خاصی برای پیشگیری از آلزایمر ثابت نشده است، اما شواهدی وجود دارد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای ممکن است مفید باشد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم مانند چربی‌های موجود در روغن زیتون و ماهی است.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای

در اینجا چند نکته برای پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای وجود دارد:

1. میوه و سبزیجات فراوان بخورید. حداقل 5 وعده در روز را هدف قرار دهید.
2. چربی‌های سالم مانند چربی‌های موجود در روغن زیتون، آجیل و دانه‌ها را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
3. حداقل دو بار در هفته ماهی بخورید. ماهی منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 است که نشان داده شده است برای سلامت مغز مفید است.
4. غلات کامل را به جای غلات تصفیه شده انتخاب کنید. غلات کامل منبع خوبی از فیبر هستند که می‌توانند به کاهش کلسترول و قند خون کمک کند.
5. چربی‌های اشباع شده و ناسالم را محدود کنید. چربی‌های اشباع شده و ناسالم می‌توانند سطح کلسترول را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند.

در بالا تمامی موارد جزو نحوه پیشگیری از آلزایمر نیستند. اما خب در رژیم غذایی مدیترانه‌ای، توجه به تمامی نکات بالا، به حفظ سلامت جامع شما کمک شایانی می‌کند.

4- تعامل اجتماعی

تعامل اجتماعی نیز برای سلامت مغز مهم است. گذراندن وقت با عزیزان و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند به کاهش استرس، بهبود خلق و خو و تقویت عملکرد شناختی کمک کند. علاوه بر این موارد، این روش در نحوه پیشگیری از آلزایمر نیز اثبات شده و عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد.

برای فعالیت‌های اجتماعی که از آن‌ها لذت می‌برید، وقت بگذارید، مانند:

• داوطلب شدن
• پیوستن به یک باشگاه یا گروه
• گذراندن وقت با خانواده و دوستان
• شرکت در کلاس ها یا کارگاه‌های آموزشی

5- تحریک شناختی

و در آخر به یکی از روش‌های مهم و موثر در نحوه پیشگیری از آلزایمر، یعنی تحریک شناختی می‌رسیم. فعال نگه داشتن ذهن برای سلامت مغز مهم است. فعالیت‌های تحریک شناختی می‌تواند به بهبود حافظه، تمرکز و مهارت‌های حل مسئله کمک کند.

حل پازل برای آلزایمر

انواع مختلفی از فعالیت‌های تحریک شناختی وجود دارد، مانند:

• مطالعه
• حل کردن پازل
• نواختن آلات موسیقی
• یادگیری یک زبان جدید
• شرکت در کلاس‌ها یا کارگاه‌ها
• و ….

6- خواب با کیفیت و پیشگیری از آلزایمر

خواب کافی برای عملکرد شناختی حیاتی است. ایجاد یک روال خواب ثابت و ایجاد یک محیط خواب مساعد گام‌های کلیدی در پیشگیری از آلزایمر است. مغز هر انسان تا حدی می‌تواند بازدهی داشته باشد. پس از مدت زیادی کار کشیدن از مغز، بازدهی مغز کم‌تر می‌شود و نیاز به خواب و استراحت احساس می‌شود. در صورتی که با خواب با کیفیت و منظم به مغز خود استراحت ندهید، آلزایمر در کمین شما خواهد بود. از این رو بر اساس توصیه بسیاری از متخصصین، خواب با کیفیت و استاندارد به عنوان نحوه پیشگیری از آلزایمر شناخته می‌شود.

7- مدیریت بیماری‌های مزمن

بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا، خطر آلزایمر را افزایش می‌دهند. مدیریت پیشگیرانه این بیماری‌ها، از طریق دارو و تغییر سبک زندگی، بسیار مهم است. چرا که آلزایمر فقط به مغز و یا بخشی از بدن مرتبط نیست. بلکه آلزایمر به سلامت عمومی تمام اعضای بدن شما ربط دارد. از این رو تغییر سبک زندگی، به زندگی سالم، به عنوان نحوه پیشگیری از آلزایمر شناخته می‌شود.

مدیریت بیماری‌های مزمن

8- اهمیت معاینات منظم سلامت در پیشگیری از آلزایمر

همانطور که در بالا گفتیم، آلزایمر به تمامی قسمت‌های بدن و سلامتی آن‌ها مرتبط است. از این رو معاینات منظم سلامت را هرگز نباید فراموش کرد. معاینات معمول به تشخیص زودهنگام عوامل خطر کمک می‌کند. مشاوره با متخصصان مراقبت‌های بهداشتی امکان ارائه استراتژی‌های پیشگیرانه شخصی سازی شده را فراهم می‌کند. در نتیجه با انجام این اقدامات، پیشگیری از آلزایمر را انجام می‌دهید.

همچنین علاوه بر نحوه پیشگیری از آلزایمر، این معاینات سالانه و یا هر 6 ماه، به شما کمک می‌کنند تا مشکلات سلامتی خود را شناسایی کنید و هر چه زودتر (قبل از وخیم شدن وضع بیماری) اقدام به درمان آن کنید.

9- نوشیدن آب کافی

شاید برایتان مایه تعجب باشد که نوشیدن آب چگونه می‌تواند در بین نحوه پیشگیری از آلزایمر وجود داشته باشد! در پاسخ باید گفت که هیدراته بودن بدن به اندازه کافی، از عملکرد شناختی بهینه پشتیبانی می‌کند. نوشیدن آب در طول روز یک معیار ساده و در عین حال موثر برای سلامت مغز است. در نتیجه مصرف منظم و به اندازه کافی روزانه آب را فراموش نکنید.

نحوه پیشگیری از آلزایمر – نوشیدن آب کافی

10- خوردن مکمل‌های گیاهی

بسیاری از مکمل‌های گیاهی (طبیعی) وجود دارند که با تزریق مواد غذایی و معدنی مهم به مغز، باعث حفظ سلامت مغز و پیشگیری از آلزایمر می‌شوند. مصرف این مکمل‌های به عنوان نحوه پیشگیری از آلزایمر بسیار مفید است.

البته توجه کنید! در حالی که برخی از مکمل‌های گیاهی در حمایت از سلامت مغز امیدوار کننده هستند، احتیاط توصیه می‌شود. مشاوره با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی قبل از ترکیب مکمل‌ها ضروری است.

نکات دیگر پیشگیری از آلزایمر

علاوه بر نکاتی که در بالا ذکر کردیم، چند کار دیگر وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر انجام دهید:

حفظ وزن سالم: چاقی یک عامل خطر برای آلزایمر است. اگر اضافه وزن یا چاق هستید، با پزشک خود در مورد راه‌های کاهش وزن ایمن صحبت کنید.

شرایط سلامت مزمن را مدیریت کنید: شرایط سلامت مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. مهم است که این شرایط را به طور موثر با پزشک خود مدیریت کنید.

معاینات پزشکی منظم داشته باشید: برای معاینات و غربالگری‌های منظم، از جمله آزمایش فشار خون، دیابت و کلسترول بالا، به پزشک مراجعه کنید و آن‌ها را جدی بگیرید.

جمع بندی

به طور کلی هیچ راه صد در صد و تضمینی برای پیشگیری و درمان آلزایمر وجود ندارد. اما توجه به نکات ارائه شده در بالا و رعایت این موارد و همچنین تغییر سبک زندگی، به زندگی سالم می‌تواند به طور چشمگیری در پیشگیری از آلزایمر تاثیرگذار باشد.

ما در این مقاله از درمانگاه خیریه انصار، درباره نحوه پیشگیری از آلزایمر صحبت کردیم و نکات بسیار مهمی را نیز ارائه دادیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. لطفا نظرات و سوالات خود را از طریق فرم دیدگاه‌ها در انتهای همین مقاله برای ما بنویسید. متخصصین ما در درمانگاه انصار، در سریع‌ترین زمان به سوالات شما رسیدگی خواهند کرد.

سوالات متداول